Bedrijventerrein Loven klaar voor de toekomst: Gemeente en bedrijfsleven slaan handen ineen

Dit is een artikel van Innovation Origins een onafhankelijk journalistiek platform dat zich richt op innovatie, de economie van innovatie en de mensen erachter. Innovation Origins vertelt de relevante verhalen uit deze sector en belicht daarmee de personen, producten en bedrijven die de maatschappij van morgen bepalen.

Sombere gebouwen, veel asfalt: dat is het beeld dat doorgaans opdoemt wanneer men denkt aan een industrieterrein. Maar Tilburg zal die perceptie komende jaren ombuigen. Eergisteren vond de ondertekening van het gebiedsmanifest Loven plaats: een belangrijke stap naar een toekomst waarin bedrijven op een groen terrein gedijen, doorkruist met wandelpaden.

In Tilburg groeit niet alleen de vraag naar woningen. Ook ondernemers hebben meer ruimte nodig. De stad wil het waardevolle buitengebied onbebouwd laten, en dat betekent dat de stedelijke ruimte anders moet worden ingericht. Bedrijventerrein Loven ondergaat komende jaren een flinke transformatie; 24 oktober ondertekenden de gemeente Tilburg en de ondernemersvereniging Vitaal Loven het manifest. Deze beschrijft de plannen en tien ambities voor de ruimtelijke en economische ontwikkeling van het gebied naar een toekomstbestendige locatie. De ambities variëren van efficiënt ruimtegebruik tot een koploperfunctie op het gebied van circulariteit. Bijzonder is dat dit manifest een samenwerking is tussen gemeente, Vitaal, de vereniging voor optimaal Parkmanagement en een vitaal bedrijventerrein én de huidige ‘bewoners’ van het terrein, de ondernemers.

Eric Saras, strateeg bij de afdeling Economie & Arbeidsmarkt binnen de gemeente, is verheugd. “Het is van groot belang dat ondernemers in onze stad voldoende de ruimte krijgen. Tegelijkertijd willen we zorgen voor een aangename werkomgeving. Dit wordt des te belangrijker gezien het tekort aan werknemers in veel sectoren. We zetten in op bereikbaarheid en duurzaamheid. We bereiden ons voor op de circulaire economie en we creëren ruimte om te groeien. Zo maken we het terrein aantrekkelijker voor de huidige en voor nieuwe bedrijven.”

De transformatie van het terrein is allesbehalve een eenvoudige taak. Op een bescheiden stuk grond komen verschillende belangen samen. “Het bedrijventerrein bevindt zich op een mooie locatie, langs het kanaal, nabij het spoor en de weg. Maar hoe kunnen we deze ruimte het beste benutten? Ondernemers hebben de wens om uit te breiden. Tegelijkertijd spelen er allerlei maatschappelijke vraagstukken een rol”, zegt stedenbouwkundige Bram van Duuren. Ook hij was betrokken bij de totstandkoming van de plannen. “Klimaatadaptatie, duurzame mobiliteit, de energietransitie: Alle elementen moeten in harmonie samenkomen op het terrein.” De gemeente gaat daar nu samen met het bedrijfsleven voor zorgen.

Een duurzame bakkerij

Er wordt al langere tijd gewerkt aan de revitalisering van bedrijventerreinen in Tilburg. Bijvoorbeeld door middel van de Green Deal, waarmee de gemeente samen met bedrijven kijkt welke (kostenbesparende) duurzaamheidsmaatregelen er genomen kunnen worden. Zo heeft Bakkerij Floor van Lieshout, gevestigd op Loven, al verschillende stappen genomen met ondersteuning van dit programma. Enkele van deze initiatieven omvatten de installatie van zonnepanelen op het dak, het gebruik van warmteterugwinningssystemen voor koel- en vriesapparatuur, de overschakeling van gasketels naar elektrische ketels voor de ovens, het delen van restwarmte met andere ondernemers, en de installatie van laadpalen voor het eigen personeel.”

Wandelen langs het water

De details van het actieplan moeten nog worden uitgewerkt. Wel staat er al een ruwe schets op papier. Het startpunt: tien ambities, waarvan een het ontwikkelen van veilige en aantrekkelijke lunchroutes. Voetgangers wordt het op dit moment nog erg lastig gemaakt. Ze zijn genoodzaakt in de berm te lopen. “Op de korte termijn willen we daarom aantrekkelijke, veilige lunchroutes aanleggen die werknemers kunnen gebruiken tijdens hun pauze”, aldus Van Duuren. Deze lopen deels langs het water. Ondernemers dragen bij aan de kwaliteit van de routes door het vergroenen van hun gevels en ‘voortuinen’.

Pendelbussen en schone energie

Ondernemersvereniging Vitaal Loven heeft afgelopen jaren al veel ondernemers op het bedrijventerrein geholpen om te verduurzamen, mede dankzij hun betrokkenheid bij de Green Deal. Nu gaan ze vervolgstappen zetten om de vergroening op het terrein naar een volgend niveau te tillen. Zo verkent de vereniging in het kader van het manifest het draagvlak voor een pendelbus tussen station Tilburg en Loven en wordt er gewerkt aan een Energie Masterplan. Daarin worden scenario’s en concrete maatregelen gedefinieerd om in 2045 energieneutraal te worden.

Ook gaat de vereniging onderzoek doen naar waterstof en duurzame warmtebronnen. Roland Verbraak, voorzitter van van de vereniging en tevens werkzaam bij Multi Model Container Solutions: “We gaan kijken of we een aftakking kunnen krijgen op de waterstofpijplijn die loopt van Rotterdam naar Chemelot. We zouden op het industrieterrein een waterstofstation kunnen bouwen, waar zowel vrachtwagens als personenauto's kunnen tanken. Ook starten we een onderzoek naar aardwarmte. Daarmee kunnen we gebouwen op het terrein verwarmen, maar we kunnen bijvoorbeeld ook warmte leveren aan andere delen van de stad.” 

Innovatie en digitalisering

Loven legt niet alleen de focus op duurzaamheid, maar omarmt tevens innovatie en digitalisering als kernwaarden voor succes in een snel veranderende wereld. Zo bundelen ondernemers en Vitaal Loven hun krachten om jong talent aan te trekken. Ze delen stages en open dagen van (regionale) scholen centraal, bijvoorbeeld via Ondernemend Tilburg. Het benutten van lokaal talent zal de regionale economie versterken, zowel nationaal als internationaal. Ook wordt er gewerkt aan het verstevigen van de onderlinge samenwerking tussen bedrijven op het gebied van digitalisering.

Doorgroeien

Dit is slechts een selectie van de plannen die in de pijplijn zitten. Erkan De Morée staat positief tegenover de transformatie. Hij is Managing Director van MOL Logistics: een grote speler op het industrieterrein. “We zullen naar verwachting de komende jaren als bedrijf verder doorgroeien. Om nieuw personeel aan te trekken, is vergroening van Loven essentieel.” De ondernemer kijkt onder meer uit naar nieuwe wandelpaden die het gebied aantrekkelijker maken. “Ons personeel pakt in de pauze nu vaak de auto om naar een groen gebied toe te rijden voor een wandeling. Dat is iets wat we in de toekomst willen voorkomen.” Ook de doorstroom van vrachtverkeer, en de vergroening van het woon-verkeer door middel van verlichte fietspaden of deelvervoer, zijn belangrijke punten.

Het blijft niet bij plannen op papier

Met de ondertekening van het manifest is de aftrap gegeven. Nu kan het echte werk beginnen. Om de tien ambities vanaf nu te gaan waarmaken, gaan de partijen gezamenlijk door met de projectgroep Toekomstbestendig Loven. Die bepaalt in welke volgorde de acties op worden gepakt. Vitaal Loven en gemeente stellen beide capaciteit en financiële middelen beschikbaar waarbij Vitaal Loven het voortouw neemt in het verzamelen van de partijen die nodig zijn voor de uitvoering van de prioritaire acties, indien nodig ondersteund door de gemeente. Elk kwartaal publiceert de projectgroep een update van de uitvoering van de acties uit het manifest en iedere twee jaar evalueren ze de voortgang en wordt door de projectgroep een voorstel gedaan tot nieuw uit te voeren prioritaire acties.

Saras benadrukt: "Wat deze aanpak zo waardevol maakt, is de nauwe samenwerking van ondernemers en de gemeente. Samen hebben we bepaald waar we werk van willen maken. Ik ben er dan ook van overtuigd dat we de komende tijd veranderingen in het straatbeeld zullen gaan zien, dat het niet beperkt blijft tot mooie plannen op papier."

Lees hier het gebiedsmanifest

Lees hier het artikel van Innovation Origins (ENG)